De collectie van het Nederlands Stoommachinemuseum

Inleiding

De teksten onder dit symbool zijn inleidende teksten omtrent het ontstaan en de werking van de stoommachine, en de geschiedenis van het museum.

Scheepsmachines

"Volle kracht vooruit!" en het schip vaart, aangedreven door een stoommachine. Achteruit gaat het, wanneer de machinist de machine eerst stopt en daarna andersom laat draaien. Twee draairichtingen: het kenmerk van de scheepsstoommachine.
Meestal zijn deze machines verticaal van bouw, want staande nemen ze weinig vloerruimte in, en zo is er meer plaats voor de lading.
Na 1870 bloeit de stoomhandelsvaart en drijven stoommachines de schepen aan. De meeste scheepsstoommachines in het museum zijn van baggermolens. De scheepsmachines vindt u verderop in de rondleiding en u herkent ze aan het scheepssymbool.

Landmachines

Landmachines zijn stoommachines in fabrieken en bedrijven. Meestal herkent u ze aan de horizontale bouw.
Horizontaal heeft als voordeel dat het personeel er gemakkelijk bij kan om de machine goed te bedienen en te onderhouden.

Bovendien hoeft de machine nu niet tegen de zwaartekracht in te werken, wat bij de opgaande beweging van de zuiger in een verticale machine het geval is. Zo draait de machine regelmatiger. Ook is er in een fabriek voldoende vloerruimte.
Na 1800 werken stoommachines in fabrieken: op de werkvloer draaien dan de produktiemachines, aangedreven door een grote stoommachine.
De landmachines in onze collectie vindt u verderop in deze rondleiding. Aan het bijgeplaatste symbool kunt u ze (ook in het museum) herkennen.

Gebouw

Het gebouw waarin het museum is gehuisvest is het voormalig stoomgemaal van het waterschap "Vier Noorder Koggen".
Lange tijd vervulde het gemaal een grote functie bij de uitwatering van dit gebied, in samenspel met molens elders in de polder.

Ook de machines die bij het gebouw horen komen verderop in de rondleiding aan bod, herkenbaar aan het bijbehorend symbool.


De geschiedenis van het gebouw