Dieren, wind en water, tot in de 17de eeuw gebruikt men deze. Paard en wagen, windmolens en waterraderen, zeilschepen. Maar deze zijn afhankelijk van weersomstandigheden: weinig wind en de molen draait slecht. Machines en motoren: betrouwbaar en altijd beschikbaar, weer of geen weer. In de 18de eeuw ontwikkelt men deze; een tijdperk waarin op grote schaal uitvinders en technische ontdekkers machines maken. Met name in Engeland: Thomas Newcomen in 1712, hij bouwt de eerste bruikbare stoommachine. En rond 1765 maakt James Watt van deze installatie een uiterst effectieve krachtbron. De stoommachine is overal inzetbaar: eerst in de mijnbouw en al snel in fabrieken en later zelfs op schepen en in treinen. De stoommachine brengt de "Industriële Revolutie" (1750 - 1820) op gang: de opkomst van onze moderne wereld van machines en techniek, van industrieën en fabrieken en sneller vervoer. Een nieuwe wereld, waarvan de stoommachine een tijdlang het symbool is. Pas in de 20ste eeuw verdringen nieuwere machines de stoommachine: motoren die werken op olie, gas of electriciteit.

Maar... in het museum draait de stoommachine nog altijd!

Wat is stoom? Stoom is een gas dat onzichtbaar, reukloos en niet te proeven is... Stoom ontstaat door water te verwarmen. Het water kookt bij een bepaalde termperatuur en druk: in Nederland, bij een normaal heersende luchtdruk, kookt het water bij een temperatuur van 100 graden Celsius. En dan gaat het geleidelijk over in stoom: uit een fluitketel met kokend water blaast een stoomstraal. De stoom is eerst onzichtbaar; vlak boven de tuit ziet u niets. Dan koelt de omgevingslucht de stoom af en zo ontstaat er nevel: er hangt een witte pluim boven de ketel, die echter geen stoom is, maar bestaat uit fijne waterdeeltjes. Onder druk We zeggen wel eens: "Er staat druk op de ketel", er is een bepaalde spanning. En dat is zo in de fluitketel, want het "volume" (de omvang) van stoom is groter dan dat van water: 1 liter kokend water geeft bijna 1700 liter stoom! De installatie Een stoominstallatie bestaat drie delen: de stoomketel, de stoommachine en een leiding die deze met elkaar verbindt. Verderop in deze rondleiding leest u meer over de werking.

Terug
De werking van de zuigerstoommachine